Nieuwe fosfaatindicatie pakt slecht uit
Groen Agro control adviseert telers om dit najaar nog een Pw-getal te laten bepalen volgens de oude analysetechniek.
Een akkerbouw bedrijf op de klei loopt de kans veel fosfaat gebruiksruimte mis te lopen doordat percelen in een lagere fosfaatklasse vallen. De oorzaak daarvan is de overgang naar een nieuwe indicatie van de fosfaat toestand.
De aanpassing van Pw naar een combinatie van P-Al en P-CaCl2 ook wel P-PAE genoemd, pakt niet overal eerlijk uit. Een voorbeeld waar het misgaat zien we op een akkerbouwbedrijf in Philippine in Zeeuws-Vlaanderen van 118 ha. Dit bedrijf loopt met de nieuwe fosfaat indicatoren 1434 kg fosfaat gebruiksruimte per jaar mis. In 2020 zijn Pw getallen bepaald en kan dit bedrijf nog vier jaar vooruit met de huidige gebruiksnormen. De bestaande bodemanalyses worden voorlopig gerespecteerd en blijven maximaal vier jaar geldig. Vanaf het moment dat de nieuwe gecombineerde fosfaatindicator in werking treedt, dat is in 2021, moeten alle bemonsteringen plaatsvinden op basis van P-Al en P-PAE.
| Waarden grondmonsters | Gebruiksnorm Fosfaat kg/ha | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Perceel | ha | Pw | P-Al | P-PAE | 2020 | 2021 | Verschil |
| 1 | 4.2 | 55 | 113 | 4.6 | 60 | 40 | -20 |
| 2 | 4.2 | 32 | 47 | 1 | 80 | 80 | 0 |
| 3 | 10.4 | 21 | 50 | 0.5 | 120 | 80 | -40 |
| 4 | 4.3 | 36 | 55 | 1.1 | 70 | 80 | 10 |
| 5 | 7.1 | 45 | 65 | 2.3 | 70 | 60 | -10 |
| 6 | 4 | 55 | 76 | 2.7 | 60 | 40 | -20 |
| 7 | 5.8 | 41 | 60 | 1.7 | 70 | 60 | -10 |
| 8 | 3.8 | 41 | 62 | 2.2 | 70 | 40 | -30 |
| 9 | 9.4 | 42 | 62 | 2.1 | 70 | 60 | -10 |
| 10 | 9.6 | 29 | 60 | 1.2 | 80 | 70 | -10 |
| 11 | 3.7 | 35 | 52 | 1.2 | 80 | 80 | 0 |
| 12 | 4.3 | 11 | 32 | 0.1 | 120 | 120 | 0 |
| 13 | 3.1 | 15 | 31 | 0.3 | 120 | 120 | 0 |
| 14 | 7.6 | 35 | 62 | 2 | 80 | 60 | -20 |
| 15 | 3.2 | 30 | 63 | 0.9 | 80 | 70 | -10 |
| 16 | 5.5 | 34 | 55 | 0.8 | 80 | 80 | 0 |
| 17 | 7 | 21 | 60 | 0.4 | 120 | 80 | -40 |
| 18 | 17.5 | 29 | 58 | 0.6 | 80 | 80 | 0 |
| 19 | 3.1 | 34 | 54 | 0.8 | 80 | 80 | 0 |
| Totaal | 118 | 9948 | 8514 | -1434 | |||
Dit voorbeeldbedrijf zou er 1434 kg fosfaat per jaar op achteruit gaan als de fosfaatgebruiksruimte op P-PAE en P-Al wordt gebaseerd.
Nog in 2020 een Pw bepaling uitvoeren.
Percelen waar voor mei 2021 een nieuwe analyse moet worden genomen in verband met maximale termijn van 4 jaar kunnen beter in najaar 2020 bemonsterd worden dan in voorjaar 2021. In dat geval geldt voor de komende vier jaar het vaak gunstigere Pw getal. De grondanalyse moet vóór een nazomerbehandeling met dierlijke mest plaatsvinden of minimaal 8 weken daarna. Vanaf 1 januari 2021 moeten voor alle grondmonsters de gecombineerde parameters (P-Al en P-PAE) worden gebruikt. Percelen bemonsteren waarop geen dierlijke mest is uitgereden is altijd mogelijk. Op percelen waarvan de monsters volgend jaar niet meer geldig zijn is men beter af wanneer ze dit jaar nog genomen worden.
Verlies aan fosfaatruimte door nieuwe norm in 2021
Bij de invoer van een nieuwe fosfaatindicator was de afspraak dat de fosfaat gebruiksruimte gelijk zou blijven. Groen Agro Control zette de vooruitgang en achteruitgang van fosfaatgebruiksnormen op kleigronden en op zandgronden op een rijtje. In de grafiek is te zien hoe dat uitpak bij een onderzoek van ruim 264 bedrijven op dekzand en op zeeklei.
Op kleigronden gaat bij 28 % van de percelen de fosfaatgebruiksnorm achteruit, hij blijft gelijk op 55 % van de percelen en 17 % krijgt een hogere fosfaatgebruiksnorm.
Op dekzand blijft op 61% van de percelen de fosfaatgebruiksnorm gelijk, 26 % gaat achteruit en 13 % gaat vooruit.
Sporenelementen
Wanneer er minder dierlijke mest mag worden aangewend neemt de aanvoer van sporenelementen af. Waardoor deze als kunstmest aangevoerd moeten worden. Terwijl deze als welkome aanvulling in dierlijke mest aanwezig zijn. Dat leidt tot extra kosten. Minder plaatsingsruimte voor dierlijke mest betekent ook minder inkomsten omdat plaatsing van mest extra inkomsten voor de akkerbouwer betekent. Op landelijke schaal zal dit veel mest plaatsingsruimte kosten.
Waarom een nieuwe meetmethode?
Slimme analysemethoden kunnen leiden tot snelle en verbeterde analyses. Onduidelijk is de reden waarom een Pw getal vervangen moet worden door een combinatieparameter van P-Al en P-PAE. Is het voor het laboratorium eenvoudiger twee extracties te maken? Te weten een extractie met een oplossing van calciumchloride voor P-PAE en een extractie met een oplossing van ammoniumlactaat-azijnzuur voor P-Al, in plaats van een extractie met water voor de P-water bepaling. Het zal de akkerbouwer of veehouder niet interesseren, als hij maar in de gelegenheid blijft om zijn bodemvruchtbaarheid op peil te houden. Daar zit nu net de kneep omdat dit in verschillende regio’s oneerlijk uitpakt. De Commissie Deskundigen Meststoffenwet geeft aan dat het gemiddeld voor Nederland gelijk blijft, maar heeft niet onderzocht het effect in de verschillende regio’s. Het lijkt niet de bedoeling en is niet volgens de afspraak om onnodig bedrijven te treffen met kortingen op fosfaat gebruiksnormen door afwijkende analyseresultaten. De oplossing ligt in aanpassing van gebruiksnormen of klassen voor bepaalde regio’s of het blijven accepteren van gemeten Pw cijfers. Eurofins meet al jaren geen Pw meer, maar berekent deze door middel van een omrekening. Waar Eurofins de Pw bepaling lastig te meten vindt, vormt dat voor Groen Agro Control en andere laboratoria geen probleem. Als een ministerie op advies van Eurofins besluit om over te schakelen moet dat wel voor alle agrarische bedrijven kloppen en via een juiste omrekening. Volgens dit onderzoek gaan er meer bedrijven achteruit dan vooruit.
Groen Agro Control meet Pw dit najaar als inhaalslag
Groen Agro Control adviseert telers wanneer zij vermoeden beter af te zijn met een Pw analyse, om dit najaar nog een Pw getal te laten bepalen volgens de oude analysetechniek.
31-8-2020
Joke de Geus
Productmanager akkerbouw en grasland
