Ondergronds watersysteem; we weten veel (en veel niet)
Bijzondere vragen van telers, daar bijt Ines van Marrewijk van Groen Agro Control zich graag in vast. Als er een oplossing is voor een kwestie waar een teler mee zit, weet Ines die te vinden.
Momenteel is waterkwaliteit een van de grote thema’s, zo merkt ze. Het ondergrondse watersysteem is een wereld op zich, en hoeveel we er tegenwoordig ook van weten, er zitten nog steeds haken en ogen aan die we nog niet helemaal kennen, vertelt Ines. “Voor de toekomst moeten we dat beter in beeld hebben, want momenteel zijn de risico’s van achterblijvende ziekten moeilijk te verwijderen. Veel zie je helaas niet, letterlijk.”
Bacterie onbekend
De zoektocht naar de juiste methoden om bacteriën in het water te meten, vraagt aandacht vooraf. “Ben je op zoek naar een specifieke ziekteverwekkende soort zoals Agrobacterium of naar algemeen voorkomende bacteriën’’ legt Ines uit. “Het kan bijvoorbeeld gaan om groei van anaerobe bacteriën bij lage zuurstofwaarden. Daarop wordt niet vaak getest er dient specifiek naar gevraagd te worden. Anaerobe en aerobe bacteriën omgeven zich met een slijmlaag die onder andere biofilm in leidingen veroorzaken. Toevoegen van reinigingsmiddelen voorkomt de meeste biofilm in de leidingen zelf. Maar in dode uiteinden, koppelstukken of ruwe onderdelen blijft vervuiling en ziektekiemen vaak hardnekkig. Verandering van samenstelling in water kan er soms toe leiden dat de groei van bacterie en ook gisten opeens ‘explodeert’.”
Wat dat dan precies voor bacterie is, is vaak niet meteen duidelijk. “Een voorbeeld: Groen Agro Control benoemde vele jaren bepaalde wortelgroei ‘kralenwortels’ en weer een andere beeld ’dikke wortels’. Beide blijken een bacteriële oorzaak te hebben. Van veel bacteriën is nog niet dat die schadelijk kunnen zijn voor planten- en of wortelgroei. We weten inmiddels meer maar nog lang niet alles. De bacterie Ralstonia was ook zo’n ‘onbekende factor’ toen die plots opdook in roos en anthurium, dat was voorheen wereldwijd nog niet beschreven als ziekte in die gewassen.”
DNA-sequentie
Een van de troeven die Groen Agro Control sinds kort in huis heeft om de identificatie van bacteriën een boost te geven, is de nieuwe techniek van Next Generation Sequencing. Middels DNA-sequentie kunnen verschillende varianten binnen een virus, bacterie of schimmel onderscheiden worden. Zo kunnen verschillenden genetische varianten van bijvoorbeeld virussen beter gemonitord worden. “Of we kunnen kwaliteitscontrole doen op microbiologische producten. Zo controleer je er alleen in zit wat erin zou moeten zitten. Zo kan met de genetische informatie van drainwater of wortels de microbiologische samenstelling in kaart gebracht worden. Hierbij worden dan zowel de nuttige als de schadelijke bacteriën, schimmels en virussen gedetecteerd.”
Door op die manier gebruik te maken van sequentie, focus je niet op slechts één organisme, maar zie je meteen ‘alle micro’s ’ in zo’n monster zitten. “Die sequentiemachine is in eerste instantie aangekocht voor virusonderzoek, daarna kijken we wat voorrang heeft. Voor elk doel zal de methode eerst gevalideerd moeten worden zodat kwalitatief hoogwaardige resultaten uit praktijkmonsters komt.”
Problemen oplossen
De focus bij micro ligt bij Groen Agro Control op het monitoren op teelt en daarnaast op het oplossen van problemen in de sector. Zo voorkomen we groeiproblemen in opkweek en bij telers door regelmatige analyse van het water. “Meet je via kiemgetallen in ‘schoon water’ enkele honderdduizenden bacteriën per milliliter dan is dat echt teveel, zeker voor stekgoed en zaailingen. Dan zitten de bacteriën goede beworteling in de weg, met mogelijk groeischade tot gevolg.”
Het verbeteren van de weerbaarheid is ook een sleutel tot beter water die het bedrijf in handen heeft. “Het magische woord ‘weerbaar’ vraagt in analyses het kijken naar zowel goed als schadelijke micro’s. Met meer uitgebreide kiemgetallen krijg je niet alleen de algemene schimmels en bacteriën in het water in beeld maar ook kiemgetallen van plantenziekten en desgewenst ook van goedaardige schimmels in pakket ‘Kiemgetal Weerbaar’.
“We kijken dan niet alleen naar ziekteverwekkers, maar ook antagonisten – schimmels en bacteriën die planten helpen in plaats van tegenwerken, zoals Trichoderma. Zo’n meting moet je dan wel met een zekere regelmaat doen om een goed beeld te krijgen van de situatie op een bedrijf. Net als bij een UV-ontsmetter is het niet een kwestie van één keer meten, dat moet je blijven monitoren.”
Water en ToBRFV
Tot slot zoomt Ines nog even in op de connectie tussen water en ToBRFV of andere door water overdraagbare virussen. Volgens haar is dat nog best een blinde vlek op een bedrijven vooral vanwege het complexe watersysteem. In principe is water niet de gevaarlijkste factor in de verspreiding van het gevreesde tomatenvirus. Tijdens de teelt is vooral sap-op-sapverspreiding de gevaarlijkste factor. “Maar tijdens de teeltwisseling is het risico van water en het drainwatersysteem een stuk groter. Je moet vaak 500% inzet in hygiëne plegen om 99% resultaat in virusvrij te kunnen krijgen. Of het gelukt is om het virus voor 100% te verwijderen weet je soms helaas pas nadat blijkt dat de nieuwe teelt schoon blijft.”
Hygiëne en het opstellen van protocollen is een specialisme van Groen Agro Control en Ines begeleiding telers ook op het bedrijf omdat hygiëne maatwerk blijft.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ines van Marrewijk, productmanager bij Groen Agro Control, Distributieweg 1 – 2645 EG Delfgauw, telf. 015 2572511
Publicatiedatum:
Auteur: Annet Breure
© GroentenNieuws.nl
